Jeroen Blank is trajectbegeleider Beschermd Wonen. Hij stelt samen met deelnemers de doelen op die ze met hulp van Neos willen bereiken. Daarna helpen wooncoaches deelnemers die doelen via concrete stappen te realiseren. Jeroen houdt overkoepelend de voortgang in de gaten, springt in waar nodig en zorgt voor periodieke evaluaties met alle betrokkenen. Als trajectbegeleider legt hij verantwoording af aan de verstrekker van de beschikkingen en is hij degene die verlenging van beschikkingen kan aanvragen. Hij is ook aanspreekpunt voor alle mogelijke partners die in trajecten zijn betrokken.
Waarom heb je voor de doelgroep van dak- en thuislozen gekozen?
“Bij Sociale Studies krijg je te horen welke doelgroepen er allemaal zijn om daar uiteindelijk een keuze uit te kunnen maken. Maar bij Neos kom je ze allemaal tegen. Dat maakt het uitdagend en afwisselend. Je loopt hier geen enkel risico dat je werk saai is.”
Je houdt van uitdaging?
“Ja, je krijgt hier te maken met een grote diversiteit aan mensen, met heel verschillende karakters, ontwikkelingsmogelijkheden, problemen en gradaties van motivatie en zelfredzaamheid. Het is dus ook heel wisselend hoe je bij mensen aansluit. En er gebeurt ook doorlopend van alles in hun dagelijkse leven: weer grip krijgen is een proces van vallen en opstaan. Ik houd wel van die hectiek, want het geeft veel om te ontleden: hoe ontstaan situaties, welke invloeden zijn er, hoe reageren en gedragen mensen zich? Daar ga je dan over in gesprek: het biedt aanknopingspunten waar ze van kunnen leren en dat wil je tenslotte.”
Komt de praktijk overeen met wat je in je sociale opleiding meekrijgt?
“Voor een deel wel. In je opleiding werk je veel in groepsverband aan projecten. Samenwerken via een gestructureerde, gefaseerde aanpak doen we bij Neos ook. Ik kan mijn kennis van psychische aandoeningen en verslavingsaspecten eveneens goed gebruiken. Wat echt iets van de praktijk is, is de verantwoordelijkheid die je hebt voor trajecten en de sturende rol die je vanuit de doelen van de deelnemers hebt naar collega’s toe, zoals wooncoaches en financieel dienstverleners. Dat heb ik in de opleiding niet gehad. Het is een vorm van inhoudelijke sturing terwijl je hiërarchisch op gelijkwaardige basis samenwerkt. Heel interessant. ”
Wat voor trajectbegeleider ben je naar deelnemers toe?
“Ik ben sterk gericht op positiviteit en verantwoordelijkheid en ik zit er kort op, zeker als het wat minder gaat in iemands traject. Met een proactieve houding kun je helpen voorkomen dat de persoon verder afglijdt. Juist dan heeft hij mensen nodig die hij vertrouwt. Als trajectbegeleider sta ik wel verder weg van de deelnemer dan wooncoaches die hem dagelijks zien, maar ik blijf niet op afstand. Ik wil goed geïnformeerd, betrokken en nabij zijn, anders kun je geen vertrouwensrelatie onderhouden met je deelnemers. De key tot succes is dat de ander je vertrouwt.”
Hoe pak je het aan als het wat minder gaat? Wat houdt die positiviteit in?
“Ik sluit aan bij waar het misgaat en blijf altijd naar iemands kracht kijken: dáár leg ik de focus. Mensen hebben positiviteit nodig, want dat motiveert, ze hebben al genoeg negativiteit en afkeuring meegemaakt. Als iemand terugvalt in blowen, kan ik wel op dat blowen gaan zitten, maar dan ga ik een strijd aan. Dan is het mijn keuze dat hij moet stoppen, niet de zijne. En dan slaag je niet. Dan verzand je in sancties en in het ergste geval houdt het traject op en wordt hij over een half jaar opnieuw aangemeld. Daar heeft niemand iets aan. Natuurlijk trek je wel een grens bij aanhoudend ontoelaatbaar gedrag, maar het gaat er vooral om dat je het samen niet zover laat komen. Daarom vind ik een proactieve houding belangrijk in je rol als trajectbegeleider.”
Maar wat doe je als iemand niet gemotiveerd is? Hoe ga je daarmee om? Komt dat trouwens vaak voor?
“Het komt zeker voor dat mensen niet gemotiveerd lijken of heel afwachtend zijn. Daar dat heeft altijd een oorzaak. Misschien heeft die persoon teveel teleurstellingen meegemaakt of wil hij zelf alles bepalen of voelt hij zich overvraagd. De kunst is om dat uit te pluizen en daar bij aan te haken. Je hebt ook deelnemers die snel een woning willen en aangeven dat ze helemaal geen hulp nodig hebben. Maar ik weet via hun dossier waar het in het verleden steeds mis is gegaan: bijvoorbeeld door schulden of het niet nakomen van afspraken. Waar ik op inzet is dat de ander verantwoordelijkheid neemt voor zijn traject. Is zijn doel zelfstandig wonen? Denkt hij dat dat lukt met grenzeloze schulden? Nee. Wat is er dan nodig? Misschien een vorm van budgetbeheer of bewindvoering? Welke afspraken horen daarbij? Zo raakt hij vanzelf gemotiveerd om bepaalde stappen te zetten, anders bereikt hij zijn doel niet. Het is niet mijn doel, het is zijn doel!”
Hoe ervaar je je rol voor jezelf?
“Ik voel dat ik als trajectbegeleider kan zijn wie ik ben. Dat vind ik heel belangrijk. Het mooie is dat je als trajectbegeleider vanuit een heldere visie, missie en begeleidingsfilosofie werkt, terwijl je daarbinnen alle vrijheid hebt om je eigen draai eraan te geven en per deelnemer maatwerk te bieden. Dat maakt het zo leuk: out of the box denken, van paden afwijken, onorthodoxe dingen en oplossingen verzinnen, dat kan allemaal. Bovendien ontmoet je heel veel mensen, ook buiten je deelnemers en collega’s om. Waar je de ene keer een wandeling maakt met een deelnemer en een ijsje eet, zit je een andere keer in gesprek bij de ggz of ben je aanwezig bij een rechtszaak. Als je van die contacten en afwisseling houdt, zoals ik, is dit een geweldige baan.”